Ààrẹ Bola Ahmed Tinubu ti sọ pé àtúnbẹ̀rẹ̀ tí Nàìjíríà ń gòkè sí ipò rẹ̀ tí ó tọ́ láàárín àwọn orílẹ̀-èdè ti bẹ̀rẹ̀, ó sì fún àwọn ọmọ orílẹ̀-èdè tí wọ́n wà ní òkèrè ní ìdánilójú pé àwọn àtúnṣe tí ó ṣe ń mú ètò ọrọ̀-ajé dúró ṣinṣin, ó sì ń ṣí àwọn àǹfààní tuntun.

Ààrẹ sọ èyí nígbà ìjíròrò pẹ̀lú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ àwọn ọmọ Nàìjíríà ní orílẹ̀-èdè Japan, èyí tí ó wáyé ní ẹ̀gbẹ́ Ìpàdé Àgbáyé Tokyo Kẹsàn-án lórí Ìdàgbàsókè Áfíríkà (TICAD9).

Tinubu sọ pé ìjọba rẹ̀ ti pinnu láti yí àwọn ipa tí kò dára padà kí wọ́n sì sọ orílẹ̀-èdè náà di ilẹ̀ àláfíà fún àwọn ọmọ orílẹ̀-èdè ní ìlú àti ní òkèrè.

“Ohun gbogbo tí mo fẹ́ ṣe ni láti fún yín ní ìdánilójú pé àwọn nǹkan ti dúró ṣinṣin, ètò ọrọ̀-ajé ti dúró, àǹfààní pọ̀, àwọn ènìyàn ń padà bọ̀, a ń yí ìrìnàjò ìlera padà ní gbogbo ọ̀nà tí a bá lè ṣe é, mo sì lè fún yín ní ìdánilójú pé a ń rí ìbẹ̀rẹ̀ ìgbésókè Nàìjíríà,” ni ó sọ, àwọn ènìyàn sì fọwọ́ pa.

Ààrẹ náà rọ àwọn ọmọ Nàìjíríà tí wọ́n wà ní ìgbàgbé láti kó ipa nínú ìdàgbàsókè orílẹ̀-èdè, ó tẹnu mọ́ ọ pé bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé bíbá wọ́n gbé ní òkèrè jẹ́ ààyò ara ẹni, orílẹ̀-èdè náà nílò òye, àwọn ohun àmúṣẹ àti àwọn èrò wọn.

“Fún ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀-ajé àti àwọn àǹfààní tí ó wà ní Nàìjíríà, ẹ má ṣe jìnnà sí i. Ìkópa yín ṣe pàtàkì púpọ̀. Bí ẹ bá jìnnà sí i, ta ni yóò kọ́ ọ?” ni ó béèrè.

Tinubu tún pe àwọn ọmọ Nàìjíríà tó wà ní òkèrè pé kí wọ́n fi àwòrán rere ti ilẹ̀ ìbílẹ̀ wọn hàn, ó sì kìlọ̀ pé “àwọn ọ̀rọ̀ búburú àti àwọn ohun tí kò dára kò ní ran ìdàgbàsókè Nàìjíríà lọ́wọ́.”

Mínísítà Ìpínlẹ̀ fún Ilé-iṣẹ́, Òwò àti Ìfowópamọ́, John Enoh, sọ fún àwọn tó wà níbẹ̀ pé àwọn àtúnṣe ìjọba náà ti gba ìdánimọ̀ lágbáyé, ó fi Olùdarí Àgbà WTO, Ngozi Okonjo-Iweala ṣe àpẹẹrẹ, tí ó yin ọ̀nà ìlànà ìjọba Nàìjíríà láìpẹ́.

Mínísítà Olùṣàkóso fún Ìlera àti Àlàáfíà, Muhammad Ali Pate, tẹnu mọ́ ìfọwọ́sowọ́pọ̀ tí ó ń dàgbà pẹ̀lú Japan àti àwọn alábàápín mìíràn nípa ìlera gbogbo ènìyàn àti ìfowópamọ́.

Igbákejì Alága Àgbà ti NASENI, Khalil Halilu, fi hàn pé Nàìjíríà ti gba ó lé ní àwọn àkọsílẹ̀ ẹ̀bẹ̀ 1,000 láti orí ilẹ̀ ayé fún ìfowópamọ́ nínú ìmọ̀-ẹ̀rọ àti àwọn àyè ilé-iṣẹ́, tí ó lé ní bílíọ̀nù 2 dọ́là tí wọ́n ti fi sílẹ̀, àti àwọn ilé-iṣẹ́ tuntun tí wọ́n máa ṣí pẹ̀lú ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ́ Japan.

Láti ọ̀dọ̀ àwọn ẹgbẹ́ àdáni, Olùdarí Àgbà ti Oando Plc, Wale Tinubu, yin títú ọjà ìyípadà owó sílẹ̀ àti gbígbé owó ìrànlọ́wọ́ orí epo kúrò, ó sọ pé àwọn àtúnṣe náà ti mú ìwọ̀n owó tí ìjọba ń wọlé pọ̀, ó mú ìfowópamọ́ àwọn òkèrè pọ̀, ó sì mú ìdàgbàsókè wá láàárín epo, ìwakùsà, ìgbélò ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀ àti àwọn ilé-iṣẹ́ kékeré.

Olùrànlọ́wọ́ Aṣojú Orílẹ̀-èdè Nàìjíríà ní Tokyo, Florence Akinyemi Adeseke, yin ìkópa àwọn ọmọ Nàìjíríà ní Japan, ó sì jẹ́wọ́ àwọn ìṣòro tí kíkọjá òfin àṣẹ ìrìnàjò láti ọwọ́ díẹ̀ lára wọn fà.

Ààrẹ Ẹgbẹ́ Àwọn Ọmọ Nàìjíríà ní Japan, Emeka Egbogota, sọ pé wíwà Tinubu níbẹ̀ ní TICAD9 jẹ́ ohun ìgbéraga, ó sì fi ìgbójú àwọn ọmọ ẹgbẹ́ sílẹ̀ fún ìrírí rẹ̀ nípa Nàìjíríà tí ìmọ̀-ẹ̀rọ ń darí àti tí ó wà ní àláfíà.

Ìpàdé náà parí pẹ̀lú ìgbẹ́kẹ̀lé tuntun láàárín ìjọba àti àwọn ọmọ orílẹ̀-èdè rẹ̀ tí wọ́n wà ní òkèrè, bí Tinubu ti tún fi ìpinnu rẹ̀ lélẹ̀ láti rí i pé gbogbo ọmọ Nàìjíríà ní ipa tí wọn yóò kó nínú ìdàgbàsókè orílẹ̀-èdè. TVC