Àjọ tó ń rí sí ẹ̀tọ́ àti ìjùmọ̀sọ̀rọ̀ láwùjọ àti ètò ọrọ̀ ajé (SERAP) ti gbé ẹjọ́ kan kalẹ̀ lòdì sí ilé-iṣẹ́ epo ilẹ̀ Nàìjíríà (NNPCL) lórí ẹ̀sùn àìlè fún àlàyé nípa bí ó ṣe ná N825 bílíọ̀nù àti $2.5 bílíọ̀nù owó ìjọba tí wọ́n yà sọ́tọ̀ fún títún ilé-iṣẹ́ àdámọ̀ epo àti àwọn owó míìràn tó jọ mọ́ epo.

Ìgbẹ́jọ́ náà jẹ́ èyí tí Kolawole Oluwadare, Igbákejì Olùdarí SERAP, fi múlẹ̀ nínú àtẹ̀jáde kan tó fi síta ní ọjọ́ Aiku.

Gẹ́gẹ́ bí SERAP ti sọ, ẹjọ́ náà wá lẹ́yìn àwọn ìfihàn tó burú jáì nínú ìròyìn àyẹ̀wò owó ọdún 2021 láti ọ̀dọ̀ Auditor-General of the Federation, Adolphus Aghughu, èyí tí wọ́n fi síta ní ọjọ́ kẹtàdínlọ́gbọ̀n oṣù Kọkànlá, ọdún 2024. Ìròyìn náà fi hàn pé àwọn ìyàtọ̀ gbòǹgbò nínú owó àti owó epo tí a kò lè ṣe àlàyé rẹ̀ wà ní ìbámu pẹ̀lú àwọn iṣẹ́ NNPCL.

Nínú ẹjọ́ tí ó ní nọ́ńbà FHC/L/MISC/722/25, tí wọ́n fi sílẹ̀ ní ọjọ́ Ẹtì tó kọjá ní Federal High Court ní Èkó, SERAP ń wá àṣẹ àṣẹ láti fi ipá mú NNPCL láti ṣe àlàyé nípa owó N825 bílíọ̀nù àti $2.5 bílíọ̀nù tí wọ́n sọ pé ó sọnù, láti gbà padà àti láti fi owó náà ránṣẹ́ sí Federation Account, láti dá àwọn tó jẹ̀bi fún owó tí ó sọnù mọ̀, àti láti fi àwọn afurasi ránṣẹ́ sí àwọn ilé-iṣẹ́ tó ń rí sí ìwà ìbàjẹ́ tó yẹ fún ìwádìí àti ìgbẹ́jọ́.

Igbese ofin SERAP tun tẹle awọn asọye to ṣẹṣẹ ṣe nipasẹ Alakoso Dangote Group, Aliko Dangote, ẹniti o sọ pe awọn ile-iṣẹ iṣelọpọ NNPCL ko le ṣiṣẹ lẹẹkansii, laibikita awọn bilionu 18 ti a royin ti o lo lori atunṣe wọn

Àwọn Àìtóye Owó Tó Wà Nínú Ìròyìn Àyẹ̀wò Ọdún 2021

Iroyin ayẹwo 2021 gbe awọn asia pupa pupọ soke. Lara awọn ẹsun naa, diẹ sii ju N82.9 bilionu ni a yọ kuro lati awọn tita epo ati gaasi aise laarin ọdun 2020 ati 2021 fun awọn atunṣe ile-iṣẹ, ṣugbọn o ṣi wa laibikita. Bákan náà, N343.6 bílíọ̀nù ni wọ́n yọ kúrò nínú owó tí wọ́n ń tà lórílẹ̀-èdè náà fún ìtọ́jú àwọn páìpù, láìsí àlàyé tó ṣe kedere nípa bí wọ́n ṣe lò ó tàbí ibi tí wọ́n gbé e sí. N83.6 bilionu miiran, ti a ṣe akojọ bi owo-wiwọle oriṣiriṣi lati awọn iṣẹ ajọṣepọ NNPC laarin ọdun 2016 ati 2020, ni a yọ kuro ninu akọọlẹ owo idalẹnu CBN/NNPC laisi ẹtọ ti o yẹ.

Oludari-Gbogbogbo tun royin pe N204.8 bilionu ni a yọkuro ti ko tọ si lati awọn owo-ori epo nitori Ẹka ti Awọn orisun Epo (DPR) ti ko si mọ, ti n ṣiṣẹ bayi bi Igbimọ Ilana Epo Upstream ti Nigeria (NUPRC). N3.7 bilionu afikun, ti a royin pe o san si ile-iṣẹ kan bi ipadanu lori tita awọn ẹru PMS, ni a samisi bi o ti ṣeeṣe ti o padanu. Ìròyìn náà tún fi hàn pé N28.6 bílíọ̀nù nínú àwọn owó ìdásílẹ̀ láti ọwọ́ NNPC Retail àti N13.5 bílíọ̀nù nínú àwọn ẹ̀tọ́ ìdásílẹ̀ tó jọ èyí láti ọwọ́ àwọn oníṣòwò epo mẹ́ta tí ó tóbi ṣì wà nílẹ̀ tí wọn kò sì rí wọn gbà padà.

Ni gbogbogbo, NNPCL tun kuna lati gba diẹ sii ju N15 bilionu ti o jẹ gbese nipasẹ awọn onijaja epo 26 ni 2021. Olùṣirò-Gbogbogbo bẹ̀rù pé èyí lè ti ṣètìlẹyìn fún ìkùdíẹ̀-káàtó ìnáwó nínú ìsúná owó ìjọba àpapọ̀ 2021.

Ni ẹgbẹ paṣipaarọ ajeji, diẹ sii ju $ 29.6 milionu ni awọn owo-ori ti ko sanwo ni akọọlẹ DPR’s CBN, ti n mu awọn ifiyesi afikun nipa ṣiṣan. Pẹlupẹlu, NNPCL kuna lati gba diẹ sii ju $2.2 bilionu ati N48.2 bilionu miiran ni owo-ori epo ti o jẹ gbese nipasẹ awọn ile-iṣẹ epo oriṣiriṣi. Oludari-Gbogbogbo kilọ pe awọn owo ti o padanu wọnyi le ti ni ipa odi lori iduroṣinṣin iṣuna Naijiria ati ṣe iṣeduro gbigba wọn lẹsẹkẹsẹ ati gbigbe si Account Account.

SERAP jiyàn nínú ìdánilẹ́jọ́ rẹ̀ pé àwọn àìtóye owó tí wọ́n sọ pé ó wáyé fi hàn pé àìtóye gbòǹgbò wà nínú ìgbòkègbòdò àti àlàyé nínú NNPCL. Àjọ náà sọ pé gbígba NNPCL ní ìdáléjọ́ ṣe pàtàkì láti mú ìgbẹ́kẹ̀lé àwùjọ padà àti láti dá ọrọ̀ epo Nàìjíríà sí.

“Àwọn ẹ̀sùn burúkú wọ̀nyí ń ba ìdàgbàsókè ètò ọrọ̀ aje jẹ́, wọ́n ń fi àràádọ́ta ọ̀kẹ́ àwọn ọmọ Nàìjíríà sínú òṣì, wọ́n sì ń kópa nínú lílò owó tí ó ga jù báyìí,” SERAP sọ. “Àwọn ọmọ Nàìjíríà púpọ̀ jùlọ kò rí èrè púpọ̀ láti inú ọrọ̀ epo orílẹ̀-èdè náà.”

Ẹjọ́ náà ni ẹgbẹ́ amòfin SERAP fi sílẹ̀: Kolawole Oluwadare, Oluwakemi Oni, àti Valentina Adegoke. Kò tíì sí ọjọ́ tí wọ́n yóò gbọ́ ẹjọ́ náà.

Iroyin.ng/X|Serapnigeria