Ilé-ìgbìmọ̀ aṣòfin ìyípadà ti Mali ti fún adarí ológun orílẹ̀-èdè náà, Gẹ́n. Assimi Goïta, ní àkókò ààrẹ tuntun fun ọdún márùn-ún tí ó lè ṣeé ṣe láti tún ṣe ní àìníyè, ó sì ń fi agbára rẹ̀ múlẹ̀, ó sì ń pa ìrètí fún ìmúpadàbọ̀ sí ìjọba tiwa-n-tiwa kánkán rẹ́.

Òfin tí ó gbòòrò náà, tí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ 131 nínú 147 ti Ìgbìmọ̀ Ìyípadà ti Orílẹ̀-èdè fi ìgbàgbọ́ fọwọ́ sí ní Ọjọ́bọ̀, fàyè gba Gẹ́n Goïta láti wà lórí ipò títí di ọdún 2030 ó kéré tán.

BBC ròyìn pé ìwé òfin náà sọ pé ìfọwọ́sí rẹ̀ lè gbòòrò “bí ó ti ṣe pọ̀ tó” títí di ìgbà tí orílẹ̀-èdè Ìwọ̀-oòrùn Áfíríkà náà bá ti wá “ní àlàáfíà.”

Gen Goïta, ẹni ọdún mọ́kànlélógójì, gba ìjọba lẹ́ẹ̀mejì ní àwọn ọdún àìpẹ́ yìí, ó kọ́kọ́ le Ààrẹ Ibrahim Boubacar Keïta nípo ní Oṣù Kẹjọ 2020 láàrín àwọn àtakò tó gbòde lórí ìwà ìbàjẹ́ àti ìdìtẹ̀ jihadist tó ń gbèrú. Ó tún ṣe ìfipá gba ìjọba kejì ní Oṣù karùn-ún ọdún 2021, ó sì yọ ìjọba ìgbàdíẹ̀ ti aráàlú kúrò ní ipò tí wọ́n dá sílẹ̀ láti ṣe àkóso ìyípadà tí wọ́n ti ṣe ìlérí láti padà sí ìjọba aráàlú.

Ní àkókò náà, Gen Goïta ṣèlérí láti ṣe ìdìbò ìjọba-òṣèlú ní ọdún 2022 – ìyàsímímọ́ tí ó ti pẹ́ ní ọ̀pọ̀ ìgbà.

“Ìfọwọ́sowọ́pọ̀ sí òfin yìí jẹ́ gẹ́gẹ́ bí ìfẹ́ àwọn aráyé,” ni Malick Diaw, Ààrẹ Ìgbìmọ̀ Àtúnṣe Orílẹ̀-èdè sọ, tó sì pè é ní “ìgbésẹ̀ tó lágbára jùlọ nínú ìtúnṣe Mali.”

Bí ó ti wù kí ó rí, ìgbésẹ̀ yìí ti mú ìbẹ̀rù kúnra fún gbígbòòrò ìṣe ìjọba aláṣẹ kan, pàápàá lẹ́yìn tí àwọn ológun ti fòfin de gbogbo àwọn ẹgbẹ́ òṣèlú ní Oṣù Karùún láàárín ìgbòrò ìgbìyànjú láti tẹ̀lé àwọn tí ó lòdì sí ìjọba. Àwọn alárìíwísí kìlọ̀ pé ìjọba ológun tí ó pẹ́ lè pa ohùn àwọn alatako lẹ́nu àti pe ó lè ba ọjọ́ iwájú tiwa-n-tiwa Mali jẹ́.

Ìwé òfin tuntun náà tún fàyè gba ààrẹ ìgbàdíẹ̀, àwọn mínísítà ìjọba, àti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ ilé-ìgbìmọ̀ aṣòfin ìgbàdíẹ̀ láti díje nínú àwọn ìdìbò ààrẹ àti ti ilé-ìgbìmọ̀ aṣòfin lọ́jọ́ iwájú.

Bákan náà, ìṣòro ààbò tí ó mú kí Gen Goïta dé ipò agbára kò fi àmì pé ó ń dín kù. Ní ọjọ́ Ìségun, àwọn jagunjagun jihadist tí ó so mọ́ Islamic State àti al-Qaeda ṣe ìkọ̀sílẹ̀ ìkọ̀sílẹ̀ sí àwọn ibùdó ológun ní àwọn ìlú bíi mélòó kan – ìkọ̀sílẹ̀ ńlá kẹta sí àwọn ọmọ ogun Mali ní oṣù kan.

Lẹ́yìn tó gba agbára, Goïta ti mú kí Mali sun mọ́ Russia, ó sì ti fọ ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú France, agbára amúnisìn ṣáájú, àti ECOWAS, torí pé wọ́n ń béèrè pé kí ìjọba tiwa-n-tiwa padà. Burkina Faso àti Niger, tí wọ́n tún wà lórí ìṣàkóso ologun, ti fi ECOWAS sílẹ̀ pẹ̀lú, wọ́n sì dá àjọ tuntun pọ̀ pẹ̀lú Mali.

Láìka ìlérí tí Jẹnẹ́lì Goïta ṣe láti mú kí àlááfíà wà lórílẹ̀-èdè náà, ìwà ipá kò dáwọ́ dúró, ó sì ti di èyí tó burú sí i láwọn àgbègbè kan látìgbà tí ìjọba ológun ti bẹ̀rẹ̀.

Orisun- Saharareporters